‘‘ Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim görevlisi Prof. Dr. Sinan Çavun ve ekibinin yapmış olduğu bir çalışmaların ardından insan vücudunda yer alan Gly Gln bileşiminde, depresyon hastalığının tedavi sürecinde faydalanabilecekleri veriler bulunarak depresyon uluslararası patentli olarak tarih oluyor.’’
Mutluluk hormonu ismi ile bilinen B-endorfin’in yıkımı esnasında meydan gelen ve vücudun sentezleyebilmesi için yan etkisi olmadığını ifade eden Gly-Gln'in depresyon tedavisindeki etkinliğini ispatlayan araştırmanın Avrupa Patentine de sahip olundu.
Buluş sahibi depresyonun Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine uygun, büyük yıkım ve önemli problemler meydana getiren ve sıralamada ilk 4 te yer alan bir hastalık olduğunu ifade etti.
Buluş sahibi, depresyonun, DSÖ’ye göre, 2020 yılında kalp hastalıklarının ardından en fazla yıkıma sebebiyet verecek ikinci hastalık olduğunu ifade ederek, depresyon hastalığının tedavi edilme alternatiflerinde, neredeyse yarısında ya cevap alamıyoruz ya da depresyon tekrardan nüksediyor. Bundan dolayı şuan depresyonla alakalı verimli bir tedavi seçeneği bulunmamaktadır. Depresyon ilaçlarının hekimler tarafından kısıtlanmasının nedeni ise, önemli derecede yan etkilerinin bulunmasından kaynaklanmaktadır." şeklinde açıklamalarda bulundu.
Depresyon tedavisinin önemli bir çalışmaya gereksinim duyulduğu, bu gereksinimden ilham alınarak araştırmada gerçekleştirdiklerini kaydeden buluş sahibi, yaptığımız araştırmada, Glycyl-glutaminin adında bir molekül elde ettik. Glycyl-glutaminin molekül zaten, vücutta bulunmaktadır. Rahatlatıcı, gevşetici hormon şeklinde bilinen B-endorfin'in dağılmasıyla meydana geliyor. Biz 2-3 yıl önce bunun serotonin seviyesini yükselttiğini keşfettik. Bu icadın ardından kafamızda acaba serotonin seviyelerinde yaşanan bu yükseliş, depresyonda verim sağlar mı? şeklinde bir soru belirdi. Buna bağlı olarak birimimizden ekip arkadaşlarımızla bazı deneyler yaptık. Kobay hayvanlarının üzerinde uyguladığımız çalışmalar sonucunda, Glycyl-glutaminin'in etkisinin açıkça depresyonu önlediğini ortaya koyduk. UÜ Teknoloji Transfer Ofisi'nin de destekleri ile Türkiye Patent Enstitüsüne müracaat ettik ve bu girişimden de olumlu netice elde ettik. Daha sonra Uluslar arası patent müracaatında bulunduk. Geçtiğimiz günlerde Avrupa'dan patentimize onay gerçekleşti."
Kıyaslamalı Deneyler Uyguladık
Buluş sahibi, TÜBİTAK'tan 370 bin liralık proje desteğine hak kazandıklarını ifade ederek, desteği almalarının ardından araştırmanın klinik evresine geçeceklerini söyledi. Buluş sahibi, hayvanlarda üzerinde gerçekleşen toksikolojik çalışmalarda, molekülün tek başına verildiğinde bir yan etkisinin belirlenmediği söyleyerek, Molekülümüz endojen olduğundan yan etki potansiyelinin bulunmadığı yada minimum seviyede bulunması ihtimali ile çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Klinik araştırmalarında bun durumu açık bir ortaya koyacaklarını ifade etti.
Buluş sahibi, kıyaslamalı deneylerde bulunacaklarını belirterek, molekülün, antidepresanlara oranla verimini belirleyeceğiz. Daha sonra etki mekanizmasını tam olarak meydana çıkaracağız. Bu sırada yan etkisinde analiz edeceğiz. Bu sürecin ardından Amerika'da süren patent aşamasını izleyeceğiz. Son aşama ise bazı ilaç şirketleriyle iletişim kuracağız şeklinde ifadeler kullandı.
Depresyon Tedavisinde Yeni Bir İlaç
Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Sertaç Yılmaz, 6 kişiden oluşan bir ekiple klinik boyutuna geçmeden araştırmalarını sonlandırmak adına uğraştıklarını söyleyerek, bu bağlamda klinik öncesi araştırmalarımızı bitirip 2-3 ve 4. fazlara ilerlemek için çalışmalarda bulunuyoruz. Bu sırada sahip olduğumuz Avrupa Patenti'nin UÜ'nün sahip olduğu ilk patent özelliği taşıması da bizim için gurur verici şeklinde konuştu.
Yapacağımız diğer süreçleri de olabildiğince hızlı bitireceklerini söyleyen Yılmaz, Depresyon ve anksiyete, çağımızda iş hayatında insanların en fazla yaşadığı sorunlardandır. Bilim adamı olarak, bu hastalıkların tedavi edilmesi adına bir katkıda bulunabilmek, yeni bir ilaç elde edebilmek adına katkıda yapabilirsek manevi olarak tatminimiz olacak. Bunun için çalışıyoruz." diye konuştu.
