ABD’de California eyaletinde faaliyetlerini sürdüren ve gen bilimi ile meşgul olan bir şirket belirli özelliklerde bebeklerin yaratılması için yapılabilecek bazı teknikleri üreme kliniklerinde uygulayarak genetik iyileştirmeleri sağlamış olup bu konuda bir patent almıştır. Böylelikle genetik bilimi son derece hızlı bir şekilde sınırlarını genişletmeyi başarmaktadır.
23andMe şirketi genellikle başvuru yapan müşterilerinin DNA analizlerini yapıp, sağlık durumları ve geçmişleri ile alakalı bilgileri sağlamaktadır. Genetik çalışmalarına hız veren 23andMe şirketinin son aldığı patent “Tasarım bebekler” ismini almış olup bebeklerin istenilen formatta yaratılabilmesini amaçlayarak tartışma dolu bir dünyanın kapısını aralamıştır.
Genetik gelişimle aileler, istedikleri saç rengini ve türünü, göz rengini veya bebeğe ait başka özellikleri tasarlayabileceklerdir. Ayrıca anneye ve babaya ait tüm genler incelenip hastalık taşıyan veya hastalık riski olan genler arındırılarak hastalıklı hücre taşımayan sağlıklı bebekler yaratılacaktır.
Belçika’da araştırmalarını yapan Bioethics İnstitute Ghent alınan bu patentin üreme kliniklerinde harika bir devrim niteliği taşıyabileceğini kaydettiği Genetics in Medicine Dergisinin Perşembe günü sayısında, bu patentin ve genetik buluşun sadece sağlık ve hastalık konusunda değil daha birçok alanda farklı bakış açısının ve yaklaşımın doğabileceğini belirtmiştir.
Mountain View California menşeili 23andMe şirketi, “Aileye Ait Özelliklerin Kalıtımının Hesaplanması” ismini verdiği bir makine ile bebeklerin fiziki özellikleri hakkında da bazı uygulama ve tasarımlar yapabildiklerini belirtirken aynı zamanda fiziki özelliklerin tasarlanma fikrini uygulamayacaklarını deklare etmişlerdir. Ancak 23andMe müşterilerine ve hastalarına doğacak çocuklarının göz renginden, saç rengine, damak tadından cildine ve hatta laktozu nasıl sağlayabileceğine kadar onlarca bilgiyi eğlenceli hale getirip ailelerle paylaşabileceklerini dile getirmiştir.
23andMe sözcüsü Catherine Afarian mail yolu ile verdiği mülakatta "İlk patent başvurularını 15 yıl önce yaptıklarını belirtmiştir. İlk patent başvurusunda üreme ve doğum kliniklerinde donör seçiminde bazı kriterleri dikkate alabileceklerini belirtmişlerdir. Bu kriterler sürecin fotoğrafları, ailenin geçmiş hayatı ve donrölere uygulanan bazı testlerin uygulanmasıdır. Bu kriterlerin yer alabileceği genetik gelişimin patent başvurusunda son 5 yılda müthiş ilerlemeler sağlanmıştır. Tabi ki 23andMe bu tip planlama ve hedeflerden ziyade farklı amaçlar gütmektedir.” demiştir. 23andMe 2006 Nisan’ da Google “GOOG – % 0,43” kurucusu olan Sergey Brin ile ortaklıklarını bitiren Anne Wojcicki ortaklığında kurularak gelişimi sürdürülmektedir.
Genetik bilimi teknoloji ile birlikte son derece hızlı bir şekilde ilerlese de bir bebeğe ait saç rengi, cilt rengi, göz ve burun detayı ile fiziki özelliklerin güvenli bir şekilde seçilmesini sağlayacak tasarım bebekler yaratabilmek için daha çok çalışmak gerekecektir.
Genetik gelişim sonucunda biye mühendislikle bebek tasarlamanın çok etik olmadığı hususunda söylemler olsa da bazı varlıklı aileler tarafından bebekleri için avantaj sağlayabilecek tasarımları yapabilecekleri kesin bir gerçektir. Bu gerçek toplumda bölünme ve ayrışmalar doğuracaktır. Ayrıca fiziksel özellik seçmek veya göz rengini belirlemek bir sorun teşkil etmeyecektir. Fakat zekâ, beyinsel aktivite veya sportif kabiliyetleri seçerek tasarlamak işlerin karışabileceği bir dünyaya hızla ilerlemek anlamı taşıyabilir.
23andMe şirketi patent dışında farklı bir yaklaşımla da ilgilenmekte ve çalışmalarını sürdürmektedir. Bu (pre – implantaion genetic diagnosis veya PGD) olarak isimlendirilen aşılama öncesinde genetik tanı işlemidir. Bu yöntemde 3 günlük embriyonun (6 hücreli) genetik incelemeleri yapılarak hastalıklı hücrelerin seçilip ayırt edilmesidir. Yapılan araştırmalarla hastalık taşıyan embriyolar anne karnına aşılanmaz ve transfer edilmez.
ABD binlerce klinikte PGD yöntemini uygulamak bir avantaj olup kalıtsal ruhsal ve fiziksel hastalıklar engellenebilmekte ve aileler bebeklerin cinsiyetlerini seçebilmektedir.
PGD yönteminde göz ve saç rengi gibi fiziksel açıdan seçimler çok daha az bir etkide gene bağlı olup, ayrıca çevresel etmenlerinde büyük etki ettiği boy, kilo, atletik tarz ve zekâ özellikleri bulunmaktadır. 23andMe patentinde farklı teknikler yer almaktadır. Müşterilerin genel anlamda bebeklerinin nasıl olması gerektiğini ifade ederler. Patent içeriğinde donör incelenir ve istenilen özelliklere göre katılımı hesaplanır. Eksik özelliklerin telafisi için daha fazla donör araştırılır.
Örnek verecek olursak alıcıların, kolorektal kanser olma olasılığı düşük olabilir ve gözlerinin renkli olma olasılığı yüksek olabilir. Bunun gerçekleşmesi adına hem donörün hem de alıcı olan annenin genetik özelliklerinin detaylarının bilinmesi gereklidir.
