‘‘ Coğrafi işaret, Belirgin bir özelliği, unvanı ya da başka nitelikleri bakımından köken olarak yer aldığı bir yöre, alan, bölge ya da ulus ile özdeş haline gelmiş bir ürünü belirten isim ya da işaretlere denir. Coğrafi işaret tescili ise belirli bir coğrafi bölge ya da alan ya da bölge ismi ile anılan ürünlerin koruma altına alınmasını sağlayan gerçek ya da tüzel şahıslara devlet nezdinde ürün üzerinde yürütme ve kullanma hakkının temin edilmesidir. ’’
Coğrafi işaret tescili ile söz konusu işaret veya isim yasal olarak koruma altına alınır. Coğrafi işaret; fikri ve sınai mülkiyet haklarından bir tanesidir. Farklı kılan bir özelliği, ünü veya diğer nitelikleri açısından köken bakımından bulunduğu yöre, bölge ya da devlet ile özdeş haline gelmiş bir ürünü belirten işaretlere denir.
Menşe adı: Bir ürünün coğrafyası kapsamında kararlaştırılan bir yöre, bölge ya da devletten meydana gelen ve tüm ya da temel özelliklerin bu coğrafyaya ait beşeri ve doğa faktörlerinden oluşması ve elde edilmesi, işlenmesi ve diğer uygulamalarının hepsi ile bu coğrafya kapsamında içinde gerçekleşmesi durumunda yer alan ürünler adına geçerli olmaktadır.
Mahreç işareti ise; Tıpkı menşe adında olduğu gibi coğrafya alanı kararlaştırılmış bir yöre ya da bölgeden meydana gelen ve farklı kılan bir niteliği ya da diğer özellikleri bakımından bu coğrafya kapsamı ile özdeş haline gelmiş olan, üretilmesi, işlenmesi ve diğer işlemlerden asgari bir tanesinin bu coğrafya kapsamını içinde gerçekleşmesi durumundaki ürünler adına temin edilir.
Coğrafi işaretlerin ve koruma altına alınması süreci Enstitüsü nezdinde 555 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin alakalı olduğu şartlar kapsamında gerçekleşmektedir.
Coğrafi işaretlerin Koruma altına alınması bakımından Kanun Hükmünde Kararname birinci maddesine göre bir ürünün coğrafi işaret konusu olabilmesi ve tescil işleminde bulunulabilmesi adına alt kısımda sınıflardan birine dahil olması gerekmektedir:
- Madenler
- Doğal ürünler
- Tarım ürünleri
- Sanayi ürünleri
- El sanatları ve ürünleri
Tescil edilmek istenen coğrafi işaretin tescil edilmesi adına ayrı ayrı olarak coğrafi işaretin üretiminde bulunan gerçek ya da tüzel şahıslar, tüketici dernekleri, coğrafi yöre ile alakalı kamu kuruluşları, ticaret ya da sanayi odaları nezdinde müracaat dilekçesi ile Enstitüye veya Sistem Patent şirketimize müracaat ederek gerekli tüm işlemleri sizlerin adına yürütmekteyiz. Coğrafi işaretin koruması yalnızca tescil işleminde bulunulduğu ülkede geçerli olmaktadır. Bu sebep ile tescil edilmiş bir coğrafi işaretin koruma altına alınması adına korunması talep edilen ülkelerin tümünde tescil işleminde bulunulması gerekmektedir.
Coğrafi işaret tescili müracaatına konu olan ürünün açıklamasının yapılması ve teknik özelliklerini anlatan dosyanın KHK hükümlerine uygun şekilde hazırlanmış olması gerekmektedir.
Tescil edilerek korumadan faydalanmak için ürünün kalitesini bir standart kapsamında yapılması ve tüketici algısında bir yer edinmesinin sağlanması hedeflenmiştir.
Nereye Yapılır?
Başvuru Türk Patent Enstitüsü nezdinde
Danışmanlık
Başvuru resmi patent ve marka vekilleri vasıtasıyla yapılabilir. Vekil ile başvurunun yapılması tavsiye edilmektedir.
Kimler Başvuru Yapabilir?
Coğrafi işarete konu ürünün üreticisi olan gerçek veya tüzel kişiler, tüketici dernekleri, konu ve coğrafi yöre ile ilgili kamu kuruluşları başvuru hakkına sahiptir.
Başvuru İçin Gereken Evraklar
- Tescili talep edilen ürünün adı,
- Ürünün ile ilgili teknik bilgiler ve belgeler,
- Yöre, alan veya bölgenin coğrafi sınırlarını açıkça tanımlayan ve belirleyen bilgiler ve belgeler,
- Ürünün üretim tekniğine ve varsa yerel özel üretim teknik ve şartlarına ilişkin bilgiler,
- Saptanan kriterlere göre ürünün nasıl inceleneceği ve denetleneceği ile ilgili kriterleri
- Fiziksel ve kimyasal açılardan gerekli incelemelerin yapılabilmesi için gerekli kriterler,
- Denetleme ile ilgili kim, hangi sıklıkta nasıl yapılacağı ile ilgili bilgiler,
- Denetleme ve değerlendirmeler için oluşturulacak kurum veya kuruluş
- Menşe adı veya mahreç işaretinin kullanım biçimini, üreticinin markasını, gerekli işaretleri veya etiket şekillerini ayrıntılarıyla açıklayan bilgiler ve belgeler
- Ve diğer gerekli bilgi ve belgeler
Coğrafi İşaret Tescil İşlemi
Enstitü müracaatı şekli bakımından analiz eder, bu durumda işarete itirazın gelmesi durumunda ise yani ihtiyaç duyulduğunda müracaat ile alakalı olan teknik bilgilerin ispatlanması adına müracaatı bu hususta uzman bir ya da daha fazla kamu kuruluşu ya da üniversite ya da taraf olan özel kuruluş nezdinde analiz edilmesi isteminde bulunur. Bu durum akabinde kurum ve kuruluşa yatırılacak inceleme tutarı ve Enstitü nezdinde yapacağımız hizmetlerden dolayı alacağımız ücret müracaat sahibi nezdinde Sistem Patent şirketimizin hesabına yatırılır.
Şekli olarak yapılan incelemenin sona ermesinin ardından müracaat, Enstitü nezdinde resmi gazete yolu ile ülke genelinde dağıtımı yapılan en prestijli 2 adet günlük gazetede ve bir yerel gazetede ilan şekli ile yayını yapılır. Müracaat resmi gazetede ilan edilmesinin ardından 6 aylık süre içinde alakalı olan tüm kişiler tarafından tescil isteminin geçersiz olmasına yönelik Enstitü’ye itiraz işlemi yapılabilir. Bu süre kapsamında herhangi bir itiraz işleminde bulunulmaması durumunda ise isim ya da işaret resmi gazetede yayın tarihinden itibaren kesinlik özelliği alır. İtirazın yapılması durumunda; itirazın analiz edilmesi ile birlikte şekilde ya da kapsam bakımından değişikliğe gidilmiş biçimi ile ve kapsamı net olarak ifade edilerek yayına konur ve tescil yayın tarihi ile kesinleşir ve coğrafi işaret siciline kaydı yapılır.
Coğrafi işaretin tescil işleminde bulunulan markalar gibi ülkesel olması ile birlikte koruma altına alınması talep edilen ülkelerin tümünde tescil işleminde bulunulması gerekli görülmektedir. Tescil tutarının önemli bir kısmı gazetelere verilen ilanlardan oluşmaktadır.
